Επανεφευρίσκοντας το Πανεπιστήμιο: Chris Dellarocas at TEDxAca
MOOCs: Λιγότερη επικοινωνία και περισσότερη παιδαγωγική παρακαλώ!
Χαιρετίσαμε με μεγάλο ενθουσιασμό και με πολλά άρθρα την άφιξη των μαζικών διαδικτυακών και δωρεάν μαθημάτων ως την πιο ελπιδοφόρα σελίδα στη σύγχρονη εκπαίδευση. Το παρακάτω άρθρο που διαβάσαμε και μεταφράσαμε από την ιστοσελίδα Thot cursus, γράφτηκε από την Christine Vaufrey με αφορμή ένα εκτενές άρθρο του Sir John Daniel, πρώην προέδρου του βρετανικού ανοιχτού πανεπιστημίου (Open University). Σε αυτό εξετάζει με εποικοδομητική κριτική ματιά την εκπαιδευτική αξία αυτών των πρωτοβουλιών υπό το φως της πολυετούς εμπειρίας σε θέματα μάθησης εξ αποστάσεως και εκπαίδευσης ενηλίκων. Αξίζει να το διαβάσετε.
H πρωτοφανής επιτυχία των Moocs (Massive open online course) πρέπει να είναι πικρή για όσους μόχθησαν δεκαετίες τώρα για την παραγωγή μαθημάτων υψηλής ποιότητας εξ αποστάσεως.
Με μια κίνηση ματ, τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Βορείου Αμερικής έδωσαν ελεύθερη πρόσβαση μέσα από ειδικές πλατφόρμες, σε χιλιάδες μαθήματα on-line, ενώ δηλώνουν περήφανα ότι στοχεύουν σε ένα δισεκατομμύριο διδασκομένους.
Όμως τα Πανεπιστήμια αυτά δεν ασχολούνται με το εκπαιδευτικό αποτέλεσμα των διδασκομένων. Ούτε έχει σημασία αν μόνο το 5 με 10% απ’αυτούς φτάνουν μέχρι το τέλος των μαθημάτων. Ούτε ακόμα ασχολούνται να αναγνωρίσουν την προσπάθεια εκμάθησης που καταβάλλεται κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, καθώς δεν απονέμει οποιαδήποτε πανεπιστημιακή πίστωση εις αντάλλαγμα μιας εξέτασης στο τέλος των μαθημάτων, αλλά δίνει μόνο ένα πιστοποιητικό που μόνο οι πιο τυχεροί και πιο πλούσιοι -του EdX και της Coursera- θα μπορούν να ανταλλάξουν με πραγματική πιστοποίηση (credits) για το πτυχίο τους.
Πανεπιστήμια πιο γνωστά για την έρευνα τους παρά για τη διδασκαλία τους
Αυτή η αναιδής άνεση επιβεβαιώνεται επίσης από την παραδοσιακή -για να μην πούμε απηρχαιωμένη- παιδαγωγική προσέγγιση που υιοθετείται από τα πανεπιστήμια των προγραμμάτων αυτών. Πρόκειται για απλή μεταφορά περιεχομένου μέσω κειμένων τύπου ευρετηρίου ή βίντεο των 15 λεπτών, σε συνδυασμό με κουίζ και άλλες απλές ασκήσεις αξιολόγησης. Εξαφανίστηκε όλη η προηγούμενη προσπάθεια προσεκτικής εκπόνησης διαδικτυακών ποιοτικών μαθημάτων, όπου ο διδασκόμενος αναγνωρίζεται ως ύπαρξη, μπορεί να συμμετάσχει σε πολλαπλές ανταλλαγές και έχει πρόσβαση στο περιεχόμενο σε ποικίλες μορφές!
Προφανώς, ο Sir John Daniel, πρώην πρόεδρος του βρετανικού ανοιχτού πανεπιστημίου Open University και ένθερμος οπαδός των ελεύθερων εκπαιδευτικών πόρων (Open Educational Resources), δεν συμπαθεί ιδιαίτερα τα xMoocs όπως διαγράφονται σήμερα. Ένα μεγάλο και πρόσφατο άρθρο το πιστοποιεί. Με τίτλο «Making Sense of Moocs : Musing in a Maze of Myths, Paradox and Possibility«, το άρθρο προσπαθεί να σπάσει την ασπίδα ενθουσιασμού που περιέβαλε την ανακοίνωση της ανάμιξης των πιο φημισμένων αμερικανικών πανεπιστημίων στην παραγωγή των Moocs, καπαρώνοντας συγχρόνως ένα ακρώνυμο που κρύβει μια εντελώς διαφορετική φιλοσοφία της εκμάθησης και της εκπαίδευσης και ονομάζονται πλέον cMoocs.
Ο Sir John Daniel εκφράζει μια ισχυρή πεποίθηση:
δεν γινόμαστε παραγωγοί ποιητικών διαδικτυακών μαθημάτων απλώς επειδή το επιθυμούμε.
Έχει και μια δεύτερη πεποίθηση :
τα πανεπιστήμια που σήμερα εμπλέκονται στην μαζική παραγωγή xMoocs έχουν χτίσει την φήμη τους πάνω στις εξαιρετικές ερευνητικές εργασίες μάλλον παρά στην ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχουν.
Προσκαλεί τον αναγνώστη του άρθρου του να δει τι συμβαίνει πέρα από τς πλατφόρμες EdX ή Coursera, σε ό,τι αφορά την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Σε χώρους όπου το κύριο μέλημα είναι το ποσοστό επιτυχίας των διδασκομένων και το ποσοστό απόκτησης διπλώματος. Σε τόπους όπου ομάδες ολόκληρες συναγωνίζονται για τη δημιουργία διαδικτυακών μαθημάτων που τηρούν τους διεθνείς κανόνες ποιότητας.
Ένα σχήμα μάθησης εν τη γενέσει
Ο Sir John Daniel δεν απορρίπτει τα Μοocs μονομιάς. Απ’τη μια, σημειώνει στο (περιθώριο) τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ των xMoocs, που χτίστηκαν με βάση τα παραδοσιακά μοντέλα προκαθορισμένων μαθημάτων, προσαρμοσμένα στους διδασκομένους, και των cMoocs που πειραματίζονται με πραγματικές εναλλακτικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις απόκτησης γνώσης μέσα από ανταλλαγές ον λάιν και με βάση την παραγωγή πρωτότυπου περιεχομένου από τους συμμετέχοντες. Απ” την αλλη, προβλέπει ότι καθώς ο αριθμός των Moocs θα αυξάνεται, ο ανταγωνισμός θα κάνει την εμφάνισή του και η πραγματική ικανοποίηση των διδασκομένων, όχι μόνο από άποψη πρόσβασης στο περιεχόμενο αλλά κυρίως σε επίπεδο πραγματικής εκμάθησης και όσον αφορά στη λήψη πτυχίων, θα κάνει τη διαφορά. Με ένα fair play εντελώς βρετανικό, ο Daniel υπενθυμίζει ότι οι βλέψεις του MIT και του Stanford ήταν, κατά το άνοιγμα των xMoocs, να αναλύσουν το πώς οι νέες τεχνολογίες επιδρούν στην εκμάθηση και πώς μπορούν να βελτιώσουν την εκπαιδευτική πρακτική. Τα μίντια πήραν το πάνω χέρι μετά, ιδιαίτερα στα γραφεία επικοινωνίας αυτών των πανεπιστημίων, τάζοντας παγκόσμια πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση χάρη στα Moocs, χωρίς κάν να έχουν κάνει την πρώτη αξιολόγηση της διάδοσής τους σε μια κλίμακα που μέχρι τώρα δεν έχουμε φτάσει ποτέ.
Χωρίς αμφιβολία, οι παραγωγοί των Moocs θα βελτιώσουν τις εφαρμογές τους, και τα πανεπιστήμια και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα αναγκαστούν να ακολουθήσουν. Αυτό επιτάσσει να βρούμε ένα οικονομικό μοντέλο παραγωγής που επιτρέπει στην αρχή της διαδικασίας μια εκπαιδευτική σύλληψη υψηλής ποιότητας. Ο Sir John Daniel δίνει το παράδειγμα μιας τέτοιας πρότασης πολύ λιγότερο γνωστής από τα xMoocs του ΜΙΤ, αλλά που επέτρεψε σε πολλά αμερικάνικα κρατικά πανεπιστήμια να προσφέρουν ποιοτικά μαθήματα στο διαδίκτυο και με χαμηλό κόστος για τους φοιτητές. Η Academic Partnerships είναι μια σύμπραξη δημοσίου-ιδιωτικού τομέα, στο πλαίσιο της οποίας μια τράπεζα χρηματοδοτεί την όλη προσπάθεια διαδικτυακής παροχής μαθημάτων και παρακολούθησης των φοιτητών από εξειδικευμένο προσωπικό και με στόχο να αποτρέψει τον αριθμό εγκατάλειψης σπουδών καθ’όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης.
Θα μας άρεσε τέτοιες πρωτοβουλίες να αφορούν και τα cMoocs, που έχουν χωρίς αμφιβολία πολλά προτερήματα σε όρους παιδαγωγικούς αλλά υπολείπονται πόρων, με εξαίρεση τα πρωτοποριακά καναδέζικα πανεπιστήμια.
Δεν έχουμε ακόμα τελειώσει με το θέμα των Moocs.
Αλλά μήπως να τα αντιμετωπίσουμε όπως είναι : παιδαγωγικοί πειραματισμοί, προϊόντα εν τη γενέσει τους, που από εδώ και στο εξής μας επιτρέπουν να φανταστούμε ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον για την ανώτατη παιδεία, εντός και εκτός των ακαδημαϊκών τειχών. Μένει τώρα η εμπειρία και οι πολλές πρωτοβουλίες που αποκομίστηκαν με τα χρόνια σε θέματα μάθησης εξ αποστάσεως και εκπαίδευσης ενηλίκων να αξιοποιηθούν, προς όφελος πάντα των διδασκομένων.
Η μετάφραση είναι της Φαίδρας Σίμιτσεκ
Ανοικτά μαζικά διαδικτυακά μαθήματα (MOOCs) και στην Ευρώπη
Η παρακάτω ανακοίνωση έχει αντιγραφεί από δελτίο τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ημερομηνία ανάρτησης την 23η Απριλίου του 2013.
Εταίροι σε 11 χώρες δρομολόγησαν από κοινού το πρώτο πανευρωπαϊκό σχέδιο ανοικτών μαζικών διαδικτυακών μαθημάτων (MOOC – Massive Open Online Courses), με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα MOOCs είναι διαδικτυακά πανεπιστημιακά μαθήματα που δίνουν τη δυνατότητα σε όλους να έχουν πρόσβαση σε εκπαίδευση υψηλής ποιότητας από το σπίτι. Περίπου 40 μαθήματα, που καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων, θα είναι διαθέσιμα δωρεάν σε 12 γλώσσες. Επικεφαλής της πρωτοβουλίας είναι η ευρωπαϊκή ένωση πανεπιστημίων που παρέχουν διδασκαλία από απόσταση (EADTU), στην οποία συμμετέχουν κυρίως ανοικτά πανεπιστήμια. Οι εταίροι είναι εγκατεστημένοι στις ακόλουθες χώρες: Γαλλία, Ιταλία, Λιθουανία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβακία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρωσία, Τουρκία και Ισραήλ. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρωτοβουλία και τα μαθήματα υπάρχουν στη δικτυακή πύλη www.OpenupEd.eu.
Η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπος αρμόδια για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την πολυγλωσσία και τη νεολαία, εκφράζει την ικανοποίησή της για τη νέα πρωτοβουλία: «Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη, η οποία ελπίζω ότι θα δημιουργήσει εκπαιδευτικές ευκαιρίες για δεκάδες χιλιάδες φοιτητές και θα παρακινήσει τα σχολεία και τα πανεπιστήμιά μας να εφαρμόσουν πιο καινοτόμες και ευέλικτες μεθόδους διδασκαλίας. Η ιδέα των MOOCs είναι ήδη δημοφιλής, κυρίως στις ΗΠΑ, αλλά αυτό το πανευρωπαϊκό ξεκίνημα θα της δώσει νέα διάσταση. Το πρόγραμμα αντανακλά ευρωπαϊκές αξίες όπως η ισότητα, η ποιότητα και η πολυμορφία, οι δε εταίροι που συμμετέχουν σε αυτό είναι οι εγγυητές για διδασκαλία υψηλής ποιότητας. Θεωρούμε την πρωτοβουλία αυτή ως βασικό στοιχείο της στρατηγικής για το άνοιγμα της εκπαίδευσης, την οποία η Επιτροπή θα παρουσιάσει φέτος το καλοκαίρι.»
Ο καθηγητής Fred Mulder, πρόεδρος της ομάδας δράσης της EADTU για την ανοικτή εκπαίδευση και πρόεδρος της έδρας UNESCO «Open Educational Resources» (ανοικτοί εκπαιδευτικοί πόροι), είναι επικεφαλής της πρωτοβουλίας. «Η Ευρώπη μπορεί να προσφέρει πολλά με την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δημιουργεί αυτή η «επανάσταση» των MOOCs, με μια ευρύτερη προοπτική για το άνοιγμα της εκπαίδευσης. Στόχος μας είναι να ανταποκριθούμε στην ανάγκη για ένα πιο προσιτό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στο επίκεντρο του οποίου θα βρίσκεται ο εκπαιδευόμενος. Τα ευρωπαϊκά MOOCs θα είναι υψηλής ποιότητας, θα παρέχουν υλικό αυτοεκπαίδευσης και θα λειτουργούν ως γέφυρα για τη μετάβαση από την άτυπη μάθηση στην επίσημη εκπαίδευση. Ορισμένα μαθήματα συνδέονται με ακαδημαϊκές μονάδες οι οποίες μπορούν να συνυπολογιστούν, παραδείγματος χάριν, για την απόκτηση πτυχίου. Επίσης, προωθούμε τη γλωσσική και την πολιτισμική πολυμορφία» πρόσθεσε ο κ. Mulder, ο οποίος από το 2000 έως το 2010 ήταν πρύτανης του Ανοικτού Πανεπιστημίου στις Κάτω Χώρες.
Ο κ. Will Swann, πρόεδρος της EADTU, δήλωσε: «Εδώ και δεκαετίες τα ανοικτά πανεπιστήμια της Ευρώπης και οι εταίροι τους παρέχουν σε όσους το επιθυμούν πολύ υψηλής ποιότητας διδασκαλία και μάθηση. Η πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία MOOC δείχνει το κοινό μας πάθος για περαιτέρω καινοτομία. Επιθυμούμε να διευρύνουμε την προσφορά μαθημάτων από τους αρχικούς εταίρους και θα υποδεχθούμε νέους εταίρους από όλο τον κόσμο οι οποίοι συμμερίζονται τις απόψεις μας και τις πρακτικές μας για ευέλικτη και ανταποκρινόμενη στις ανάγκες τριτοβάθμια εκπαίδευση.»
Ιστορικό
Η επίτροπος κ. Βασιλείου, μαζί με τον καθηγητή κ. Mulder και τον πρόεδρο της EADTU κ. Swann, θα εγκαινιάσουν, την Πέμπτη 25 Απριλίου (11.00-12.00, ώρα Κεντρικής Ευρώπης) την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία MOOC σε διεθνή συνέντευξη Τύπου που θα μεταδοθεί στο διαδίκτυο και την οποία διοργανώνει το ανοικτό πανεπιστήμιο στις Κάτων Χωρών. Στην εκδήλωση θα συμμετάσχουν επίσης ο κ. Xavier Prats Monné, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και Πολιτισμού. Μπορείτε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση στο διαδίκτυο: http://www.ou.nl/moocs. Τα ΜΜΕ που επιθυμούν να λάβουν μέρος στη διαδικτυακή συνομιλία θα πρέπει να δηλώσουν συμμετοχή εκ των προτέρων στον εν λόγω ιστότοπο.
Ποια είναι τα μαθήματα;
Τα μαθήματα περιλαμβάνουν μαθηματικά, οικονομία, ηλεκτρονικές δεξιότητες, ηλεκτρονικό εμπόριο, κλιματική αλλαγή, πολιτιστική κληρονομιά, εταιρική κοινωνική ευθύνη, σύγχρονη Μέση Ανατολή, εκμάθηση γλωσσών, δημιουργική γραφή κ.λπ. Κάθε εταίρος προτείνει μαθήματα μέσω της δικής του πλατφόρμας μάθησης τουλάχιστον στην εθνική του γλώσσα. Σήμερα είναι δυνατή η επιλογή μεταξύ των 11 γλωσσών των εταίρων (βλ. κατάλογο κατωτέρω), και των αραβικών.
Η παρακολούθηση των μαθημάτων μπορεί να γίνει είτε σε προγραμματισμένη χρονική περίοδο είτε ανά πάσα στιγμή και με το ρυθμό που θα επιλέξει ο σπουδαστής. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν συνήθως από 20 έως 200 ώρες φοίτησης. Όλα τα μαθήματα μπορούν να καταλήξουν σε αναγνώριση: π.χ. βεβαίωση παρακολούθησης, το λεγόμενο BADGE, ή ακαδημαϊκές μονάδες που μπορούν να συνυπολογιστούν για την απόκτηση πτυχίου. Στην τελευταία περίπτωση, οι φοιτητές πρέπει να πληρώνουν για το πιστοποιητικό, του οποίου το κόστος κυμαίνεται από 25 ως 400 ευρώ, ανάλογα με τη χρονική διάρκεια του μαθήματος (ώρες φοίτησης).
Τα μέλη της EADTU που προβλέπουν τη συμμετοχή τους στην πρωτοβουλία είναι τα εξής: Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, DAOU/Aarhus University (DK), Tallinn University (EE), Universitat Oberta de Catalunya (ES), FIED Fédération Interuniversitaire de l’Enseignement à Distance (FR), Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (GR), AGH-University of Science and Technology Centre of eLearning (PL), Maria Curie Sklodowska University (PL) και University of Ljubljana (SI).
Άλλοι πιθανοί ενδιαφερόμενοι εταίροι θα πρέπει να επικοινωνήσουν με την EADTU.
Πηγές:
mySatellite 