Χτισμένη στην κοιλάδα του Αώου, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων, η Βοβούσα αποτελεί ένα μικρό αλλά ιστορικό χωριό του Ανατολικού Ζαγορίου στον Νομό Ιωαννίνων. Σήμερα αριθμεί περί τους 70 κατοίκους, κατά κύριο λόγο βλάχικης καταγωγής. Η Βοβούσα ή Μπαϊάσσα -στα Βλάχικα- βρίσκεται στο κέντρο του Εθνικού Δρυμού της Βόρειας Πίνδου και στις παρυφές του Εθνικού Δρυμού της Βάλια Κάλντα, σε μια προστατευόμενη περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους, όπου κυριαρχεί το ορεινό τοπίο και το υδάτινο στοιχείο με τη μορφή του ποταμού Αώου.
Ο Αώος, με συνολικό μήκος 260 χλμ (70 εκ των οποίων σε ελληνικό έδαφος), ξεκινά το ταξίδι του από τη βόρεια Πίνδο, όπου σχηματίζεται από τα ρέματα της περιοχής. Ήδη από τη δεκαετία του ’80 το ποτάμι έχει εν μέρει τιθασευτεί με τη δημιουργία φράγματος στις πηγές του που εξυπηρετεί τις ανάγκες ηλεκτροδότησης της περιοχής. Λίγο πιο κάτω, ο Αώος φτάνει στη Βοβούσα, η ύπαρξη της οποίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον ποταμό – είναι πολύ πιθανό να χρωστά ακόμα και το ίδιο της το όνομα σε αυτόν, από τη βοή των νερών που την χωρίζουν στα δύο. Λίγο πριν κυλίσει στην άλλη πλευρά των συνόρων, στην Αλβανία, ο Αώος περνά και από την Κόνιτσα.
Σήμερα, υπάρχει η πρόθεση να κατασκευαστεί ένα νέο φράγμα, που θα εκτρέψει τα νερά του Αώου προς τη λίμνη των Ιωαννίνων. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο κινδυνεύει να σημάνει το απότομο τέλος του ταξιδιού του ποταμού προς την Αδριατική, όπου και εκβάλλει, στερώντας τη Βοβούσα, την Κόνιτσα αλλά και την Αλβανία από τα νερά του, που θα εγκλωβιστούν στο νέο φράγμα.
Πρόκειται όμως για ένα βιολογικό θησαυροφυλάκιο και περιοχή εθνικών δρυμών, προστατευόμενη από τη νομοθεσία της ΕΕ ως περιοχή NATURA 2000, που φιλοξενεί αναρίθμητα απειλούμενα και ενδημικά είδη, σπάνιους οικότοπους και συγκλονιστικά τοπία. Χαρακτηρίζεται επίσης από εμβληματικούς αλλά απειλούμενους κατοίκους, όπως η καφέ αρκούδα, ο λύκος, το αγριόγιδο και το σπάνιο είδους ψαριού που υπάρχει μόνο στον Αώο, ο Πινδοβίνος. Μια αλλαγή τέτοιων διαστάσεων όπως η κατασκευή των έργων εκτροπής, θα διαταράξει ανεπανόρθωτα την οικολογική ισορροπία της περιοχής, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον, τον άνθρωπο, τη χλωρίδα και την πανίδα της Ηπείρου.
Εφτά φωτογράφοι (από τους 13) της ομάδας phasma2, έζησαν στη μικρή κοινότητα για έναν μήνα και αποτύπωσαν, ο καθένας με τη ματιά του, τη φύση, το περιβάλλον, τον καθημερινό βίο, τα ήθη και τα έθιμα και εν τέλη το ιδιαίτερο πρόσωπο αυτής της κοινότητας, που κύριο χαρακτηριστικό της ήταν πάντα το μέτρο στη σχέση της με τη φύση. Αυτό που την κράτησε ζωντανή μέχρι σήμερα.
Η ομάδα phasma2 και η έκθεση «Βοβούσα, μοναδική και όχι μόνη» που εγκαινιάζεται στις 22 Νοεμβρίου, έχουν στόχο να συμβάλλουν στη συλλογική προσπάθεια αποτροπής της οικολογικής καταστροφής που σχεδιάζεται στη περιοχή, αφού χωρίς τον Αώο, το πέτρινο γεφύρι που ενώνει το χωριό θα χάσει τον λόγο της ύπαρξης του και το όνομα Βοβούσα θα είναι πια κενό νοήματος.
———-
Εγκαίνια: Παρασκευή 22 Νοεμβρίου, 19:30 (22 Νοεμβρίου-15 Δεκεμβρίου)
ΤΗΕ ΒΟΧ: Δορυλαίου 12, Πλατεία Μαβίλη. Αθήνα 11521. Τηλ: 2106463788
Συμμετέχουν: Ανδρονίκη Χριστοδούλου, Γιώργος Βιτσαρόπουλος, Γιώργος Δέτσης, Καμίλο Νόλλας, Νίκος Παλαιολόγος, Αλέξανδρος Σταματίου, Γιώργος Αλεξιάδης
Επιμέλεια: Καμίλο Νόλλας
mySatellite 