Η αραχίδα είναι ποώδες μονοετές ή διετές φυτό της οικογένειας των Κυαμοειδών (Fabaceae). Το γένος Αραχίς (επιστ. ονομ. Arachis) περιλαμβάνει εννέα συνολικά είδη, με αντιπροσωπευτικότερο την αραχίδα την υπόγειο ή κοινά αράπικο φιστίκι (στην Κύπρο λέγεται φουστουκούδι).
Έχει όρθιο ή έρποντα βλαστό και εναλλασσόμενα φύλλα, σύνθετα, που έχουν δύο ζεύγη φυλλαρίων. Τα άνθη είναι κίτρινα με κόκκινες ραβδώσεις. Ο καρπός είναι λοβός ή χέδρωπας. Πολλαπλασιάζεται με σπέρματα και ευδοκιμεί σε θερμά κλίματα.
Σχηματίζει μικρού ύψους θάμνους με βλαστούς πολύκλαδους, καλυμμένους πυκνά με επαλλάσσοντα φύλλα που αποτελούνται από δύο ζεύγη ωοειδών φυλλαρίων. Τα άνθη της είναι μασχαλιαία – στηρίζονται σε έναν μακρύ ποδίσκο, ψυχοειδή και το χρώμα τους είναι υποκίτρινο.
Το παράξενο στα φυτά αυτά είναι ότι οι καρποί τους ωριμάζουν μέσα στο έδαφος (φαινόμενο της γεωκαρπίας). Μετά τη γονιμοποίηση των ωαρίων και τον σχηματισμό του καρπού, ο μακρύς ποδίσκος κάμπτεται προς το έδαφος μέσα στο οποίο εισέρχεται τελικά ο καρπός και ωριμάζει. Ο καρπός είναι λοβός αδιάρρηκτος, επιμήκης, κυλινδρόμορφος και περιέχει ένα έως τέσσερα ωοειδή σπέρματα που περιβάλλονται από μια λεπτή κοκκινωπή φλούδα.