Ο Μακεδονικός Αγώνας από την εποχή του κινήματος των Νεοτούρκων (1908) ως την εποχή του Σέρβικου ζητήματος (1916): Ο κομβικός ρόλος του Ίωνα Δραγούμη

Αμαλία Κ. Ηλιάδη, ιστορικός-φιλόλογος (ΜΑ Βυζαντινής Ιστορίας) Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων)

    Το κίνημα των Νεοτούρκων του 1908,  η απήχησή του στον πολιτικό κόσμο της Ελλάδος και οι επιπτώσεις του στις ελληνικές εδαφικές διεκδικήσεις στη Μακεδονία δεν είναι αμελητέα ζητήματα ως προς την τελική έκβαση του Μακεδονικού Αγώνα.

Οι ανεκτίμητες υπηρεσίες στο ελληνικό, Μακεδονικό  ζήτημα  της «Πανελληνίου Οργανώσεως» και της «Οργανώσεως της Κωνσταντινουπόλεως» μετριάζουν τις   διαλυτικές δραστηριότητες της κυβερνήσεως Ράλλη. Σε αυτή τη χρονική στιγμή είναι  οριακές οι συνθήκες επιβιώσεως του Μακεδονικού Ελληνισμού.

Οι Διακηρύξεις των Νεοτούρκων του 1908 καταδεικνύει περίτρανα την  αντίθεση θεωρίας πράξης στα ολέθρια  αποτελέσματα του κινήματος αυτού για τον Ελληνισμό. Συνάμα η εκμετάλλευση των νεοτουρκικών διακηρύξεων από τους Βουλγάρους συντελεί στον  επανεξοπλισμό τους και στις απειλές