Η ΑΓΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΑΛΩΣΗ

φωτό: new-byzantium

 Του κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΖΕΠΟΥ, Ομ. Καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών-Ακαδημαϊκού

(Ομιλία στον «ΠΑΡΝΑΣΣΟ» την 3η Ιουνίου 1979 στον εορτασμό του συνδέσμου Μεγαλοσχολιτών)

 Η ΑΛΩΣΗ της Πόλης στις 29 Μαΐου 1453 υπήρξε το τέρμα της αγωνίας που εγνώρισεν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ήδη από αρκετούς αιώνες πριν. Υπήρξεν η κάθαρση του δράματος που επαίχθη εις βάρος της υπερχιλιόχρονης Αυτοκρατορίας με πρωταγωνιστές τους κάθε λογής εχθρούς της σ’ Ανατολή και Δύση. Υπήρξεν ειδικώτερα το θλιβερό τέρμα της αγωνίας που εγνώρισεν η συρρικνωμένη Αυτοκρατορία στα χρόνια του τελευταίου αυτοκράτορος, στα χρόνια του Κωνσταντίνου ΙΑ΄ του Παλαιολόγου, του ηρωικού αυτού ηγεμόνος, που με τον θάνατο και την θυσία του εσφράγισε το τέλος μιας εποχής δοξασμένης στην μακραίωνα ιστορία του Ελληνισμού.

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και εφέτος, χρέος μας είναι να θυμηθούμε και πάλι την Αγωνία και την Άλωση. Και χρέος μας είναι να προσφέρωμε και εφέτος ευλαβικό μνημόσυνο στην θλιβερά επέτειο και στον τραγικό και ηρωικό θάνατο του Κωνσταντίνου.

Οι μνήμες, – οι ιδέες, οι πράξεις και τα γεγονότα, – έχουν λεχθή πολλές – πολλές φορές. Όμως, έστω και χωρίς πρωτοτυπία αξίζει να θυμηθούμε και τις ιδέες και τις πράξεις και τα γεγονότα, τιμώντας έτσι ακόμη μία φορά, λιτά και απέριττα, τις θλιβερές μνήμες του Γένους των Ελλήνων.

Στην μακρά και πολύχρονη ιστορία της, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία εγνώρισε εχθρούς, που από κάθε της πλευρά, από Βορρά και Νότο και από Ανατολή και Δύση, επροσπάθησαν να την καταλύσουν. Τους εχθρούς όμως αυτούς, εξ αρχής είχεν η Αυτοκρατορία την δύναμη να τους αποκρούση. Και στα χρόνια της δυναστείας των Μακεδόνων, η Αυτοκρατορία είχε φθάσει αναμφισβήτητα στην ακμή της.

Από τον 11ον όμως αιώνα αρχίζουν να φαίνονται τα σημάδια της κάμψεως. Και στην κάμψη αυτή, συνετέλεσαν μεν και λόγοι εσωτερικοί, λόγοι κοινωνικής και οικονομικής δομής, αλλά κυρίως και λόγοι εξωτερικοί, η εμφάνιση των Τούρκων στην Ανατολή και η εισβολή των Φράγκων από τη Δύση.